Noordmannen/VisseringsVisie/Tolbert

Ik wor old. Het gedreutel in ons laand krigt nait meer mit, de wereldproblemen goan aan mie veurbie en k heb de indruk dat de koien aan t Verbindingsknoal in Veelerveen en de torenkraaien in Boertange mie oetlaachen.
T Gekonkel in Den Hoag over nije veurzitters en mout zai blieven of nait dut mie nait veul meer en de vroag of ik verzoep in geesteleke ainzoamhaid moakt zok van mie meester.
Bin ik degene dij ze mit n joar of wat de kluzenoar van Westerwolde nuimen of bin ik veroordailt om de Anton Heyboer van Stad en Ommelaand te worden?
Ik hoop het in Godsnoam nait mor k bin der wel baange veur.
Landbouwtrekkers as formule ain bolides, rudermesjienen as complede suker en eerdappelmeelfebrieken drukken mie op de Sellingerstroade biezied en n bundertje mais is in de körtste keren stoppelveldje woar verdwoast n reebok stoat te kieken asof hai n kudde kemelen in de zee zugt springen.
Techniek was nooit mien staarkste punt mor hier goa ik compleet de mist in.
Ik bin van de generoatie dat n schoolplain bestond oet tegels van 30 bie 30 centimeter, ik bin n echte grinttegelnozem.
Ain keer per joar spoiten mit formaline en olderwetse roundup om t gras tuzzen de tegels dood te moaken.
De geude schoonmoaken tuzzen t koken van de boontjesoep en t draaien van de waske deur.
Ik duurf te zeggen dat ik in de joaren zesteg mit n tovertebakje in de aine haand en schier blond wichtje in de aandere op het popfestival van Rajakimoes in t Julianapark in Stadsknoal echte gesprekken voert heb.
Over wat? Wat ons bezeghuil in dij tied. Meziek, Vietnam, over loater en de onzekere toukomst en ik kin mie nog n prachteg dreumereg dialogie herinnern mit n kammeroad over t joar 2000. t Joar 2000 is veurbie en de sekonden, uren, doagen en weken vlaigen om. Ik betrap mie derop dat ik aal voaker: “t Zol mien tied wel duren “ zeg.
Woarum dizze aanainschoakeln van negatieve geluden?
De jeugd, beste luusteroar, de jeugd.
k Moak mie zörgn om n generoatie jonge minsen dij mit n aansteker, n pakkie sigaretten en verschrikkeleke telefoontjes mekoar schoapachteg aan zit te kieken en de ainegste aktiviteit dij ze producaaiern is het roken van filtersigaretten en het overheveln van ringtones, dat binnen dij telefoongeluden, is.
Gezonde jonges en wichter van begun twinteg hebben mekoar niks te verteln, t ainegste wat ze doun is via blue-tooth zinlose informoatie oetwisseln terwiel dat ze bie mekoar aan ain toafel zitn.
Ze vinden ales cool en toffee en zitn as n stel haalve zolen doelloos veur zok oet te koekeloeren op knoppies te drukken en liggen hailemoal in n deuk as der zo’n gore of zogenoamd grappege ringtoon veurbie komt.
Jaankende baby’s, vunzeghaid en herrie passeert de revue en ast mit n jeugdege in gesprek bist gait de telefoon ten allen tiede veur. De ollen begunnen der ook al mit.
Ik aarger mie doar hartstikke dood aan en zai tougelieks dat ik hier de boot misschien wel mis. Gelukkeg mor!
k Heb winst noar de tied dou de adolecenten nog mit Sillyputty speuln deden, levertroan nog vies was en Joris Driepinter drij keer per dag n glas melk opdronk.

Noordmannen/VisseringsVisie/Rhederbrug

Haarft is de schierste tied van t joar. De bomen veraandern van daip gruin noar de mooiste broene, rooie en gele kleuren en t roekt noar weelde en tevredenhaid. In September en Oktober moand binnen boeren drok mit baiten, mais en eerdappels, de zwaalfkes verzoameln zok veur de grode raaize, de muskusrötten binnen op trek en de film van dit joar noadert zien ende om op ain jannewoarie mit nij dail van de soap van joen leven te begunnen.
Vlaamse gaaien en eekhoorntjes verstoppen ekkels veur de winter. Merels pikken de appels en peren onder de fruitbomen vot. Puttertjes, robientjes en aal dat leutje spul is massoal op trek en wie vullen de wekflessen mit eterij veur de winter, doun sniebonen in t vat, dreugen de bonen op de beune, dreumen stiekom van de eerste panne snert van haile aarwten en stukken maggiplant, en hopen dat aander weke de vorst over de mous gait.
t Zwientje dij t haile joar in t hok vetmist is haangt in kleurrieke vörms en heerleke geuren aan de wieme. De metworsten lachen ons tou en de schinke is gain laank leven beschoren. Zulfs mit stil weer beweeg t schillemessie aan t solegoaren regelmoateg.
Vraauwluu vervalen in buien van romantiek en begunnen tuzzen neuse en lippen deur over t kerstdiner en of t dit joar kalkoen, kniene of rolloade wodt.
De truien en winterjazen kommen veur dag, wodden t drijkwart of körde leersies en de dure zummervekantie beheurt tot n mooie herinern. Turkije all-in is alweer sikkom vergeten.
Ons gedachten goan oet noar de dattiende moand in dizze weken van overdoad en folkloristische gezelleghaid. De pompoenen en kalebassen liggen as neergestörte UFO’s bie de deuren en op terrassen en menneg huwelek straand deur t eten van pompoenencake, pompoenensoep en het drinken van ekkeltjesthee en gestamte beukeneutjes prutjederij. t Gelok laacht ons tou, gain netuurraampen, de hypotheekrente onder druk en n keunegin in n geel gewoad mit dito houd. k Wol da’k van heur klaid n bankstel haar!
Hoera, hoera, hoera!
T Is haarfst in Grunnen en Ommelaand. De rudermasienen plougen deur zaand en vedde klaai, boeren waarken mit veul plezaar op t laand en de zunne staait leger en leger aan de horizon. Wie binnen allemoal stokgelokkeg en as mins wil ik zeggen, wat? Wil ik roupen:’Loat de winter mor kommen”.
Morrrr… t wodt eerst nog n gloepens haite haarfst. Rechts stait op de barricoades, muiterij op de golfboane, anarchie op t hockeyveld!
Volgens Mark Rutte binnen wie bezeg mit t twijde kabinet den Uyl onder laiden van Jan Peter Balkenende.
De VVD ropt: Het grote graaien is begonnen, betalen, betalen , betalen
Geweldig theoater in de twijde koamer en nogmoals, as mins wil ik tegen ale riekeluu zeggen.
Thea for one kinnen je vaar koppies thee van zetten, soamen onder de douche, de PC Hoofdtrekker inruilen veur n japanse hebride op eerdgas, de Telegraaf bruken as schietpepier, as je hom oet hebben en mien leste tip:
t Dak repareern as t mooi weer is.

Noordmannen/VisseringsVisie/Oostwold

Over smoak vaalt nait te twisten. Smoaken verschillen en dat is mor goud ook.
De aine holt van de moetje en de aander van de dochter zol we mor zeggen en dit veurkomt n opsomming van vergeliekens woar gain hond op zit te wachten.
Luu mit veul smoak binnen voak minsen dij veul geld oetgeven aan design meubels en dure gebruuksartikeln mor goudkobe schounen droagen, mit aandere woorden, minsen dij nait veul geld hebben, hebben ook gain smoak mor dat is weer nait woar. Smoak kin ook goan over veurkeuren en natuurlek over pruiven van eten en drinken.
Op onze tonge zitten smoakpapillen dij ons de meuglekhaid geven om zolt, zuit, zoer en bitter te pruiven. Ofst nou aarm bist of riek elkenaine het dij dingen en zo heurt dat ook. Minsen dij wat minder gebruuk moaken van ons overdreven neiging tot het verovern van priezege consumptieprodukten en nijmoodse stadse grollen binnen voak wat gaauwer tevreden mit de dingen oet de natuur.
Wel het as rechtschoapen pladdelander en aarbaaiderskind oet t loug gain eerdappels kraabt, baiten opaine zet en bonen plukt. Emmers vol bonen. Mit en zunder draoden.
De leste vergeelde bonen wuiren aan t goaren regen en op de zolder hongen om te verdreugen en het daglicht loater te aanschaauwen as dreuge bone.
Zoas wie, laifhebbers van de gestampte pot allemoal waiten binnen dreuge bonen t belangriekste bestanddail van de goddekleke stampot dreuge bonen. Veur de importers en nije geinteresseerden: n Soortement specieachtege stoofpot woar vrund en vijand t over ains was en is. Gloepens lekker!
Der binnen verhoalen bekent dat der schrokkebroken in bleven binnen en doarum het t ook de bienoam van zulmoordspecie. Ie maggen mie der s nachts veur wakker moaken. n Old Westerwolds spreekwoord zegt: Laifer ain panne dreuge bonen as twij design voasen op bozzem. Over smoak vaalt nait te twisten.
Mien bruier dut keze op stoede mit jam der overhin en n kennis van mie luit mie n moal versteld stoan omreden hai dee appelmoes deur de yoghurt en hagelslag deur de mayonaise en ik kin aine dij nait hailemoal zuver op de groad is dij slagroom op zien zolde heern dut.
Gatverdarre, k mout der nait aan denken, mor hai zegt : “Woar t hingait haangen ook gain schilderijen” , en geliek het e.
Eetn is kunst en n feest. Flikker mor stukkie vlees in n panne, blief der bie, goa n menuut op ain bain stoan , zing n laid, gooi der n kepotgesneden siepeltje, peper, zolt en wat kruudjederij bie en der ontstait n kustwaarkie. Design eersteklas, n Beetje van dit n beetje van dat, kloar!
Smoak is n zintuug, smoak is n aigenschap en smoak is veurkeur en mit dizze drij betaikenissen kist de sensoaties beleven.
Wie binnen nou ainmoal verschillend en hebben allemoal n aandere smoak.
Woar de aine van spijen mout as n raaiger , vret de ander zok hartstikke dood in.
De aine schilt ze en holt t klokhoes der oet en ik schil ze haalf en loat t klokhoes en t steeltje zitten. Der binnen luu dij ze mit bessensap kloarmoaken. Ik gooi der n flessie rooie wien deur.
Mor om de Gieser Wildeman zunder echte suker en zunder kanailstokkie te koken vroagt om n nut en noodzoak onderzuik en verkloar ik veur knettergek!

Noordmannen/VisseringsVisie/Lutjegast

t Voetballen is weer begonnen en as semi laifhebber en toch ook leek van t spelletje zai k zo oaf en tou de wedstrieden op tillevisie.
Veural de Engelse en de Spoanse competitie mag k groag noar kieken.
Mor Grunnen is mien ploug natuurlijk. De sympathieke muzieklaifhebber en trainer Ron Jans vind k de beste.Sums zit k der noar te kieken om den in gedachten verzopen aan mien aigen körde voetbalcarrière terugge te denken.
Ooit was k stopper. Op t veldje bie de achterweg aan t Dekkers loantje was ik in ons cluppie de Puskas van de Maarktstroade en as der gain keeper was mos ik de balen tegen hôllen. Mien voetbalschounen waren n poar te klaaine FUT schounen mit euliebestendege zolen woar mien voader z.g. noppen onder spiekert haar. Hai was schoumoaker.Mien eerste zweefduuk op de bale leverde complimenten van mien medespeulers op. De twijde sikkom n harsenschudding omdat k te driest wuir. En omdat er dou oorlog oetbrak tuzzen de Achterweg en de Maarktstroade is dizze competitie nooit tot n ende kommen. Wie binnen as sportluu ook nooit recht deurbroken. In ploats van de Eddy PG van de Kanaalstreek te wodden wuir ik de grode anonymous in sportlaand.
Loater op de middelboare school bleven mien aspiroaties bepaarkt tot enkele invalbeurten tiedens de joarliekse sportdag en daarde reserve theezetter mit trefbal.Op de ain of aandere manaar wuir mien talenten as topsporter nait herkent.Alhouwel? In de joaren tachtig was k inains lid van t artiesten elftal van ons boukingsbureau in Emmen.Of ik wel voetballen kon, vruig Fokko de onverschrokken aanvoerder en gitarist van n top vatteg bandje.
Ik loog da’k t wel kon en zo zat ik n poar weke laank in allerlei gymnastieklokoalen in Zuud Oost Drenthe.Onze kracht was de örganist Bennie Prins dij elke wedstried n grode elektrische orgel mitsleepte om ons muzikoal te ondersteunen.Tiedens de aanval begon onze muzikant langzoam te speulen en in t haitst van de stried begon hai aal sneller tot t hoogtepunt, la, la, lalalalalalalalalalalala, beriekt was.Net as bie n ieshockey wedstried begelaidde hai ons noar de overwinning, in ons geval voaker noar de nederloag.
Mien staarke punt was om tiedens n invalbeurt ain of twij keer op t doel te schaiten en den hailemoal achter de poest, mit n dikke rooie kop t veld weer te verloaten om te wodden wisselt deur Freek Lagerwey de dappere middenvelder, pianist en saxofonist, dij mit gevoar veur zien aigen leven perbaarde de rechtsboeten van de tegenstaander onderoet te schoffeln.
k Heb drij wedstrieden mitdoan. De leste was in Emmermeer leuf k.
n Ging nogal roeg. Der botsten twij speulers tegen mekoar aan en vuilen op de grond. Der knapte ook wat. Onze drummer bleef liggen. n Gebroken bain.
Onder t motto: De bale is rond en voetbal is oorlog hebben wie tiedens de daarde helfte in de kantine besloten toch popster te blieven en t voetbalen op te zeggen.
Toch is t mie lukt om vandeweke bie Noabersbadde in Veelerveen mit stevels aan n ekkel hoog te hoalen en in t daip te schaiten.
Der binnen veul ekkels dit joar. t Wodt vast n mooie haarfst.

Noordmannen/VisseringsVisie/Slochteren

Bie mie achterthoes hong de boom eerguster vol mit steertmezies.
Mit veul weure kwamen ze der aanvlaigen, eerst drije , dou viefe achtermekoar totdat der zo’n tiene, vieftien zaten te vergoadern in de boom achter mien schuurtje.n Prachteg vogeltje de steertmeze, Witachteg rond koppie, n lange steert en veul aan t woord. Ze loaten mekoar nait oetproaten mor kwakken dwaars deurmekoar hin as kippen zunder koppen.
n Koppeltje steertmezen doun denken aan n roadsvergoadern in de gemainte Vlagtwedde in vrouger tieden, veul gebloat en gain wol mor wel n borreltje derbie.De keudeldoemkes in mien toene binnen al laank oetvlogen. Eem veur t beeld: Klaain vogeltje, steertje omhoog, hait in t nederlands winterkoninkje.
Dou t eerste leg oetvloog sluipen ze in t nussie moakt in de krans aan de schure en onder laiden van voader en moetje kwamen der s’oavends n haile kudde keudeldoemkes in motel Vissering.Drije in t nust, drije op t nust en pa zulf bleef in de buurt om n ogie in t zail te hoalen.Stel die veur dat n oakster of n sperwer….. Of dij röttege swaade kraaien….
Bie mie veur t hoes aan t daip zit n oaksternust. Doar binnen ook n stuk of wat van dizze prachtege swaad-widde voelnismannen van de natuur oetvlogen en hebben in ale toenen en terrassen de mainste mezen en keudeldoemkes schier moakt. Zo gait dat nou ainmoal.De carnivoren onder de vogels kinnen nait zoas wie eem noar de keurslager fietsen om n steak of n kabbenoatje te kopen, zai mouten der zulf achtertou.Of dat nait zielig is? Tuurlijk is dat zielig. Mor zo is onze natuur.De maiste mezesoorten, keudeldoemkes, jonge merels en liesters, sloavinken, blinde vinken en slagvinken binnen het vouer veur de kraaien en oaksters.Zo is dat en doar kin gainaine wat aan doun. Netuur is boas.
De oaksters bie mie veur thoes hebben op twije noa ale keudeldoemkes schier mokt en van de jonge merels oet de coniferen van de buren heb k nooit aine weer zain. Allemoal opvreetn deur dizze rovers.
Onze kinder binnen ook net vogeltjes. Zai zitten bie ons in t nust, wie perbaarn ze zo goud en slecht as t gait groot te brengen en den vlaigen ze oet. De wiede wereld in.
Mien zeun het t olderliek stee al verloaten en baauwt aan n toukomst in stad.
Mien dochter vlaigt ook oet. Kommende weke. n Hoes kocht mit heur vriend in Twijde Mond. Zo gait dat en da’s ook goud.
As ik mien kinder vergeliek mit n steertmezie of n keudeldoemke en ik wait dat der oaksters, kraaien en sperwers op loer liggen wat mout ik den doun?
Ze stroekeln loaten en mit valen en opstoan groot loaten wodden?
Beschaarmen? Lösloaten? Echte roofvogels binnen intelligent, recht deur zee, slaauw en eerlieks. Kraaien, oaksters en rovers in de minsenwereld binnen dom, oafgunsteg, jeloers en achterbaks. EEuhhh….
Ik denk da k n jachtgeweer koop en ale kraaien,oaksters en sperwers mor doodschait.